Στην πρώτη ήδη τροποποίηση του Καταστατικού της ΕΛΕΣΥΘ το 2006 βρίσκουμε τα άρθρα εκείνα που αναφέρονται ρητά στις επιστημονικές σπουδές που αναγνωρίζονται ως προϋπόθεση για το επάγγελμα του συστημικού ψυχοθεραπευτή. Πέρα από τις παραδοσιακές σπουδές στους κλάδους της ψυχικής υγείας, στις τροποποιητικές αναφορές εκείνου του Καταστατικού οι επιστήμες των κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών θεωρούνται ότι παρέχουν ισότιμα προκαταρκτικά εφόδια για την εκπαίδευση και ένταξη κατ’ ακολουθία του συστημικού ψυχοθεραπευτή στα τακτικά μέλη της Εταιρείας. Οι σχετικές ρυθμίσεις εμφανιζόντουσαν α) στο Καταστατικό και β) στον Εσωτερικό Κανονισμό της Εταιρείας.
Η πρόσφατη τροποποίηση του 2017 συνδέει τα σχετικά άρθρα του Καταστατικού ως προς την ιδιότητα του τακτικού μέλους με τα αντίστοιχα άρθρα του Εσωτερικού Κανονισμού, ώστε να υπάρχει συντονισμός των παρεχόμενων πληροφοριών.
Επιπρόσθετα η τροποποίηση του 2017 είναι σαφής και διευκρινιστική ως προς τα επαγγελματικά κριτήρια για την οικοδόμηση της ιδιότητας του Συστημικού Ψυχοθεραπευτή. Αναφέρεται ειδικά στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας καθώς και στους πτυχιούχους των επαγγελμάτων υγείας, κοινωνικών και ανθρωπιστικών σπουδών, με την προϋπόθεση ότι οι πτυχιούχοι των τριών τελευταίων κατηγοριών είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου στην Ψυχική Υγεία.
Λαμβάνοντας υπόψη τους παραπάνω καταστατικούς προσδιορισμούς, την εκπαίδευση του συστημικού ψυχοθεραπευτή εκτός από τους ψυχιάτρους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς μπορεί επίσης να παρακολουθήσει κάποιος που ασκεί το επάγγελμα του γιατρού, του νοσηλευτή, του εργοθεραπευτή, του βιολόγου, του κοινωνιολόγου, του κοινωνικού ανθρωπολόγου, του εκπαιδευτικού προσχολικής και δημοτικής εκπαίδευσης.
Προμηνύματα αυτών των επαγγελματικών εξελίξεων τα συναντούμε στην ιδεολογία της Κυβερνητικής Επιστημολογίας και της Γενικής Θεωρίας Συστημάτων. Τα ιδεολογικά στοιχεία λειτούργησαν στη δεκαετία του 1950 σαν συνδετικός ιστός ανάμεσα στις επιστήμες της βιολογίας, της ψυχιατρικής, της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας και της ανθρωπολογίας. Ως σημείο σταθμό για το φαινόμενο σύγκλισης των επιστημών στον τομέα της οικογενειακής θεραπείας μπορούμε να θεωρήσουμε τη δημοσίευση του βιβλίου των J. Ruesch και G. Bateson τo 1951 “Communication the Social Matrix of Psychiatry”. Λίγο αργότερα η επικοινωνιακή θεωρία του διπλού δεσμού (1956) θα προσδιορίσει νέα ανοίγματα της συστημικής θεραπείας εν γενει προς την κατεύθυνση της επικοινωνίας και της γλώσσας και θα συνδέσει με αυτό τον τρόπο ρεύματα διανόησης και λογοτεχνίας του γραπτού και προφορικού κειμένου (διάλογος, αφήγηση) με την ιστορία της οικογένειας και του ατόμου.
Σημειώνω με την ευκαιρία στο σημείο αυτό ότι στα κριτήρια εκπαίδευσης του Εσωτερικού Κανονισμού ενσωματώνεται κανονικά, μετά την αποφοίτηση, στο τετραετές Πρόγραμμα Ειδίκευσης, ένας επιπλέον χρόνος εποπτείας με αντικείμενο περιστατικά από την τακτική ή την εθελοντική επαγγελματική απασχόληση.

Μανώλης Τσαγκαράκης
Συνιδρυτής, Επιστημονικός Συντονιστής ΣΚΕΨΥΣ